بازار سرمایه چیست؟

بازار سرمایه یکی از بازارهای مالی است که خود به چند نوع بازار مختلف طبقه‌بندی می‌شود. سهام شرکت‌ها با توجه به وضعیت مالی، صورت‌های مالی، میزان نقدشوندگی و… هر کدام در بازاری متفاوت معامله می‌شوند و نماد آن‌ها در یکی از تابلوهای بورس یا فرابورس پذیرفته می‌شود. شرکت‌هایی که وارد بازار سرمایه می‌شوند، معمولا توسعه‌یافته هستند و از درجه اعتبار بالایی برخوردارند. 

یکی از بازارهای معروف در ایران بازار بورس اوراق بهادار است که شرکت‌ها برای ورود به آن و پذیرش در تابلوهای بورس باید ویژگی‌ها و شرایط خاصی داشته باشند، بنابراین تمامی شرکت‌ها نمی‌توانند به آسانی وارد این بازار شوند. برای سایر شرکت‌هایی که شرایط پذیرش در بورس را ندارند، بازار فرابورس طراحی شده است؛ تا آن‌ها نیز از مزایای بازار سرمایه محروم نمانند.

فرابورس ایران ساختاری مشابه به بازار بورس دارد و تنها شرایط پذیرفته‌شدن شرکت‌ها در آن آسان‌تر است. این بازار نیز همانند بورس منجر به تامین نقدینگی شرکت‌ها با هزینه کم و هدایت پول‌های خرد و کلان به محل‌هایی مناسب برای سرمایه‌گذاری می‌شود. به‌طور کلی وجود این دو بازار منجر به گسترش بازار سرمایه ایران می‌شود. 

مزایای پذیرش شرکت‌ها در بورس و فرابورس

پذیرش شرکت‌ها در این بازارها دارای مزایای مختلفی است. تامین مالی آسان و ارزان، افزایش نقد‌شوندگی، نقل و انتقال سهام به‌صورت آسان، سریع و کم هزینه، شفافیت و اعتبار قیمت سهام بر اساس مبادله در این بازارها از مزایای پذیرفته شدن در این بازارها است.

از دیگر مزایای پذیرفته شدن در بازار‌های مالی می‌توان به بهره‌گیری از امکان وثیقه‌گذاری سهام و اخذ ساده‌تر تسهیلات بانکی، اطلاع‌رسانی هماهنگ و عادلانه به سرمایه‌گذاران بالفعل و بالقوه، معرفی شرکت و محصولات به‌طیف وسیعی از اقشار جامعه، افزایش اعتبار شرکت و پذیره‌نویسی و انتشار اوراق مشارکت و گواهی سپرده اشاره کرد. شرکت‌های فعال در فرابورس از معافیت مالیاتی نیز برخوردارند.

در ادامه به توضیح بهتر این دو بازار و تابلوهای معاملاتی آن‌ها می‌پردازیم. 

بورس چیست؟

در واقع بورس بازاری است که در آن دارایی‌های مختلف معامله می‌شوند و بسته به نوع دارایی‌هایی که در آن معامله می‌شوند، نام‌های متفاوتی به خود می‌گیرند. در کشور ما علاوه‌بر بورس اوراق بهادار، بورس کالا نیز وجود دارد که در آن کالاهایی خاص مثل زعفران و زیره سبز معامله می‌شوند. در ادامه هر‌جا که از واژه بورس استفاده شد، منظورمان بورس اوراق بهادار است.

در ایران به بازاری که در آن اوراق بهادارِ شرکت‌های مختلف معامله می‌شوند بورس گفته می‌شود. در واقع این بازار پس‌اندازها و سرمایه‌های مالی خرد و کلان مردم را جمع می‌کند و از آن‌ها برای تامین مالی طرح‌های بزرگ اقتصادی استفاده می‌کند. شرکت‌ها برای پذیرش در بورس باید شرایط خاصی داشته باشند و هر شرکتی نمی‌تواند وارد این بازار شود.

شرکت بورس اوراق بهادار ایران، دارای دو بازار اول و دوم است. پذیرش سهام شرکت‌ها در بورس، صرفا در یکی از تابلوهای بازار اول یا بازار دوم صورت می‌گیرد. شرکت‌هایی که قصد دارند سهام آن‌ها در یکی از تابلوهای بازار اول یا دوم معامله شوند، باید تقاضای پذیرش خود در تابلو اصلی یا فرعی بازار اول یا دوم را به بورس ارائه نمایند. شرکت‌ها از جنبه‌های مختلف بررسی می‌شوند و در صورت دارا بودن شرایط لازم، نماد آن‌ها در یکی از تابلوهای بورس ثبت می‌شوند. در‌صورتی که شرکت شرایط پذیرش در هیچ کدام از این بازارها را نداشت، ممکن است در بازار فرابورس پذیرفته شود.